Alışveriş Merkezlerinde Sıfır Atık Projesi Nasıl Uygulanmalıdır?

Türkiye’nin sayıca fazla yapıları alışveriş merkezleridir. Alan büyüklükleri ve sayısı göze alındığında alışveriş merkezlerinde Sıfır Atık Projesinin uygulanması daha önemli hale gelmiştir. Alışveriş merkezleri ve iç tasarımları, malzeme seçimleri, iç tasarım unsurları sürdürülebilirlik ilkesine uygun olmalıdır.

Alışveriş merkezlerinde Sıfır Atık projesi için atık yönetimi, enerji yönetimi, su yönetimi, tasarım seçenekleri olmak üzere 4 ana başlıkta incelenebilir.

1. Atık Yönetimi

Atık yönetimi; atık çıkarmaktan kaçınmak, atıkları kaynağında ayrıştırmak ve atık tanıtımı olmak üzere 3 ana adımla yapılmalıdır.
Ziyaretçi alanı
• Atık kutuları kontrol edilmelidir.
• Atık kutuları konumlandırılırken, kutu büyüklükleri dikkate alınmalıdır. Organik, kâğıt-karton, ambalaj gibi farklı kategorilerde atık kutuları alan yoğunluklarına göre konumlandırılmalıdır.
• Atık kutuları, yangına dayanıklı malzemeden yapılmalıdır.
• Atık hacminin azaltılması ve atık taşıma seferlerinin azalması için atık kompaktörü kullanılmalıdır.
Ofis ve Yönetim Alanı
• Kâğıt tüketimi; çift taraflı yazdırma, bir sayfaya birden fazla sayfa yazdırma, e-posta yoluyla dosya aktarımı ve kâğıt kontrolünü sağlamak adına genel yazıcı kullanımı yolları ile azaltılmalıdır.
• Geri dönüştürülebilir kağıtlar kullanılmalıdır.
• Ekstra beyazlatılmış kağıtlar yerine 60/70 oranında beyaz kâğıt kullanılmalıdır.
• Lazer yazıcılar kullanılarak, kartuş tüketiminin önüne geçilir.

2. Enerji Yönetimi

Enerji yönetimi; enerji tüketimlerinin gruplandırılması, tüketim miktarlarının azalımı için planlama ve hedef belirleme, tüketici davranışlarını yönlendirme, verimli sistemler kullanımı gibi başlıklar referans alınarak yapılmalıdır.
• Son 3-5 yılın enerji tüketim analizleri yapılmalı ve güncel tüketimiyle karşılaştırılmalıdır.
• Bireysel ve toplu tüketimler üzerine enerji kontrol paneli kullanılmalıdır.
• Günlük, aylık, yıllık enerji tüketimleri grafik haline getirilmelidir.
• Bir katalog hazırlanarak elektriğe, soğutmaya, havalandırmaya giden enerji optimize edilmelidir.
• Elektrik, ısı tüketimleri optimize edilmelidir.
• Doğal havalandırmadan yararlanılmalıdır.
• Oda sıcaklığını sabit tutan termostatik malzemeler kullanılmalıdır.
• Eski yapılar için bina içi genel analiz yapıldıktan sonra, maliyet farkına göre ısı kazanım sistemi kurulmalıdır.

3. Su Yönetimi

• Su debileri kontrol edilip, fazla akışı olan armatürlerin debileri optimum debiye ayarlanmalıdır.
• Armatürlere havalandırma aparatı yerleştirerek az suyla temizlik alanı genişletilmelidir.
• Borulardaki basınç optimum seviyeye çekilmelidir.
• Sensörlü armatürler kullanılmalıdır. Su çıkışı 5-30 saniye arası değişkenlik gösterebilir.
• Su akışındaki ayarlamalar kullanımın az olduğu saatlerde yapılmalıdır.
• Korozyona sebep olabilecek karakterde su varsa korozyona dayanıklı materyal veya kurulacak depoyla kimyasal eklemesi yapılmalıdır.
• Hijyen planı yapılmalıdır.
• Temizlik periyotları düzene alınmalıdır.
• Geri dönüştürülebilir tuvalet kağıdı kullanılmalıdır.
• Parfümsüz sabunlar kullanılmalıdır.
• Hayvanlar üzerinde test yapılmamış ürünler tercih edilmelidir.
• Çevre dostu temizlik malzemeleri kullanılmalıdır.
• Enerji verimli hava ile kurutma sistemleriyle el kurutulmalıdır, eğer söz konusu sistem kurulamazsa, geri dönüştürülebilir kağıtlar kullanılmalıdır.

4. Alışveriş Merkezlerinde Sıfır Atık İçin Tasarım Fikirleri

Tasarımda doğal havalandırma, gün ışığı, güneş kontrolü ve termal kapasite ile ilgili hususlar dikkate alınmalıdır. Binalar gün ışığını en etkin biçimde kullanabilmelidir ve doğal havalandırmaya sahip olmalıdır. Güneş enerjisi depolanmalıdır. Tasarım yaparken ziyaretçilerin taleplerini sürdürülebilir bakış açısıyla yanıtlamaya çalışmak sıfır atık projesi için yapılması gereken en önemli adımdır. Tasarımda uygulanabilecek adımlar aşağıdaki gibi olabilir.

• Gün ışığını kullanmak önemlidir. Bunun için cam kullanımı veya açık alan tasarımı gerekmektedir.
• Düşük emisyon kaplamalı pencere sistemleriyle doğal ışığın girmesi sağlanmalıdır ve böylece mekân ısısı korunmalıdır.
• Taban yüzeyleri tasarımda kritik rol oynar. Aşamalı temizliğe uygun olarak tasarlanmış yüzeyler kullanılmalıdır.
• Kayrak, kireç taşı, kaldırım taşı, granit ve mermer gibi doğal taş döşemeler dayanıklıdır. Ancak yenilenemezler ve son derece ağırlardır. Toplanma alanlarında kullanılmaları uygundur.
• Halı zemin kaplamaları jüt veya doğal lateks arasından seçilmelidir. Düşük Uçucu Organik Bileşik (VOC) emisyonuna sahip, su bazlı ve formaldehit içermeyen yapıştırıcılar tercih edilmelidir.
• Özel zemin ısıtma sistemleri kullanılarak iç sıcaklık dengesi korunmalıdır.

Eğer siz de alışveriş merkezlerinde sıfır atık konusu hakkında bilgi sahibi olmak isterseniz aşağıdaki linklerden yararlanabilir, danışmanlık desteği almak ve daha detaylı bilgi almak için uzman@sifiratik.co mail adresi aracılığı ile bize ulaşabilirsiniz.

Kaynakça:

Sustainable Design Proposals in Shopping Center Public Interiors

Benzer Yazılarımız İçin: