Sıfır Atığa Doğru “Capannori’nin Hikayesi”

Toskana’nın küçük bir kenti olan Capannori Avrupa’da sıfır atık alanında adım atan önemli şehirlerden bir tanesi. Güçlü yasal adımlar ve bilinçli tüketicilerin sayesinde geçtiğimiz 10 yıl içerisindeki atık üretimi %40 azalmış, günümüzde çöplerin %80’i ayrıştırılıyor ve geri kazandırılıyor. Gelin Avrupa’nın en yüksek geri dönüşüm oranlarından birine sahip bu küçük şehrin başarı hikayesini hep beraber inceleyelim.

Farkındalığın Başlangıcı

46.700 nüfüslu Capannori, diğer şehirlerdeki gibi konvensiyonel – çöp yakma ve sahada biriktirme – atık yönetim sistemleri kullanıyordu. Fakat artan çevresel sorunların etkisiyle beraber 1997 yılından itibaren artan farkındalık ile birlikle çöp yakma fırın inşaatları yavaşlamaya başladı. Ve gitgide halk arasında artmaya başlayan çöp farkındalığı yerel hükümeti yeni kararlar almaya ve düzenlemeleri değiştirmeye gitmeye zorladı. Özellikle yakma fırınlarının yaydığı toksik dumanlar ve bunun sonucunda oluşan çevresel zararlar ve hastalık riskleri insanlarda büyük bir etki uyandırdı. Bunun sonucunda alternatif sonuçlar üzerinde düşünülmeye başlandı.

Çevrecilerin ve bilim insanlarının önderliğinde sıfır atık konsepti yerel halka anlatılmaya başlandı. Bu yönde adımlar da sivil toplum kuruluşları ve yerel yönetim tarafından desteklendi.Yerel halkı bilinçlendirmek amaçlı broşürler dağıtıldı ve  ” Kapıdan kapıya ” kampanyası ile birlikle yerel sakinlere çöp ayrıştırma için gerekli materyaller sağlandı.  2005 yılında başlayan kampanya ile beraber evlere gerekli çöp kutuları ve paketleme materyalleri tesis edildi. Ayrıca yerel belediye de gerekli ekipmanlarını bu doğrultuda düzenledi. 2007 yılında Cappannori Avrupa’da Sıfır Atık Stratejisi’ni imzalayan ilk belediye oldu.

Değişimin Etkileri

2005’ten itibaren başlayan bu aktif süreç ile beraber yaşanan gelişme ise dudak uçuklatıcı cinsten. 10 yıl içerisindeki çöp üretiminde %39’luk bir düşüş yaşandı ve çöplerin ayrıştılıp geri dönüştürülmesi oranı ise %82’ye yükseldi. Ayrıştırılan çöplerden geriye kalan %18’lik kısım ise hala çöp toplama alanlarına gönderiliyor. 2012 yılından itibaren uygulanmaya başlanan ” Attığın kadar öde” tarifesi ile beraber evlerdeki ve ticaret merkezlerindeki çöp üretiminde de düşüş yaşanmaya başlandı.

Bu gelişmelerle yaşanan çevresel etkilerin yanı sıra ekonomik olarak da sağladığı faydalar bir o kadar önemli. Çöp atıklarının biriktirildiği pahalı saha kullanımının azalması ve geri dönüşüm ile kullanıma kazandırılan maddelerden gelen gelirlerle beraber 2009 yılında yerel belediye 2 milyon avro tasarruf etmiş. Bu para ise tekrardan çöp sistemi alt yapı harcamalarına ve vergilendirmelerin düşürülmesinde kullanılmış. Bunun yanı sıra yeni çöp sistemi artan iş gücünü de beraber getirdiğinden yerel belediye 50 kişiye istihdam sağlayabilmiş.

Tabii ki geri dönüşüm ve çöp ayrıştırma sıfır atıkta önemli bir nokta fakat geri kullanımın payı da yadsınamayacak kadar fazla. Bu amaçla atılan adımlar ise takdire şayan.Özellikle 2011 yılında yerel belediyenin öncülüğünde kurulan “Reuse Centre” Geri kullanım Merkezi, iyi durumda veya tamir edilip kullanıma hazır hale gelebilecek olan ve artık kullanılmayan kıyafetleri,ayakkabıları, oyuncakları, elektrikli alet ve gereçleri ve mobilyaları toplayıp tekrardan satarak kullanıma kazandırıyor. 2012 yılında tam 93 ton eşya merkeze bırakılmış ve bu sayı giderek artıyor. Merkez bunun yanında vatandaşlarına eşyaların geri dönüştürülmesi üzerine de farklı alanda, dikiş, yama yapma ve marangozluk gibi eğitimler veriyor.

Araştırmalar gösteriyor ki yerel yönetimin attığı adımlar ve Sıfır Atık Stratejisinin uygulanması ile beraber görülen eğilim önümüzdeki yıllarda da etkisini sürdürerek devam edecek. Tabii ki burada yerel yönetimin etkisinin yanında vatandaşlar ve yerel halk tarafından atılan proaktif adımlar ve yaşanan farkındalık da büyük oranda etkileyici. Bu gibi hikayeler diğer insanlar ve bizler için ilham verici. Biz de ufak adımlarla bile olsa katkıda bulunup farkındalık yaratabiliriz ve değişime kendimizden başlayabiliriz.

Kaynakça:

The Story of Capannori- A  Zero Waste Champion 

Benzer Yazılarımız İçin:

Sıfır Atık Nedir?

Sıfır Atık Yönetim Eylem Planı

Dünyanın Birçok Noktasında Sıfır Atık Kent Temelleri Atılıyor