Plastik Şişeleri Yiyen Enzim Japonya’da Sentezlendi

Bir Japon çöplüğünde plastik şişeleri yiyen enzimin keşfi, küresel plastik kirliliği krizinin çözülmesine yardımcı olacak.

2016 yılında Japonya’da bir çöplükte doğal olarak plastik şişeleri yiyen enzim keşfedildi. Bir böcek tarafından üretilen enzimi ayrıntılı bir şekilde inceleyen bilim adamları, bu mutant enzimi sentezlemeye başladılar.

ABD Enerji Bakanlığının Ulusal Yenilenebilir Enerji Laboratuvarındaki (NREL) araştırma grubunda yer alan yapısal biyolog uzmanı John McGeehan süreç ile ilgili, “PETazın kristal yapısını araştırırken tesadüf eseri bu mutant değişikliği bulduk. PETaz adını verdikleri enzim  mikrop Ideonella sakaiensis‘in PET (diğer adıyla polietilen tereftalat) plastiklerini ayrıştırmada yardımcı olduğu görülmüştür.

Ideonella sakaiensis adlı bakterinin plastiği parçalamaya başlamasının birkaç gün sürdüğünü ancak bunun geliştirilerek hızlandırılabileceğini araştırmacılar tarafından belirtildi. Ancak bu durum, PETazın enziminin yavaş çalıştığı anlamına gelmemelidir; çünkü PET’in doğal şekilde ayrışması yüzyıllar sürüyor ve enzim, bakterinin bu süreyi sadece birkaç güne indirmektedir.

Dünya çapında her dakika yaklaşık 1 milyon plastik şişeler satılıyor ve sadece % 14’ü geri dönüştürülmektedir. Atılan plastik şişelerin okyanusun en uzak kısımlarını bile kirlettiğini üstelik deniz yaşamına ve potansiyel olarak deniz ürünleri yiyen insanlara zarar vermektedir.

Bu yeniliklerin, uzun süredir biriktirdiğimiz milyarlarca ton plastiği ayrıştırmak üzere güçlendirilebilmesi için araştırmacılar farklı testler yapıp yeni mutant enzimler oluşturmaktadırlar. Ancak yaşanan bu gelişme ile bunun mümkün olduğunu, doğal olmayan maddeleri bilim yardımı ile ayrıştırabileceğimizi göstermiştir. Belki diğer tür maddeleri de geri dönüştürmemize yardımcı olabilirler.

NREL’de biyoteknolog olan Gregg Beckham, “Artık bunu gösterdiğimiz için, şimdi protein mühendisliği araçlarını ve evrimi uygulayarak bunu geliştirmeye devam etme zamanı.” diye belirtti.

Kaynaklar:

Proceedings of the National Academy of Sciences

Could a new plastic-eating bacteria help combat this pollution scourge?

Benzer yazılarımız için:

Plastik Atık Farkındalığı ve Şili’deki Uygulamalar

Yenilebilir, Biyobozunur Yosun Bazlı Su Şişesi, Plastiklere Alternatif mi?

Doğa Dostu Ambalaj: Plastik Yerine Deniz Yosunundan