Ahşap Gökdelen Bildiğiniz Gökdelenleri Unutturacak

Waugh Thistleton Architects kurucusu Andrew Waugh’a göre,  çelik ve beton gökdelen yerine ahşap gökdelen yapılabilir.  Çelik ve beton kullanımının zahmetli, zaman alıcı ve sürdürülebilir olmadığını söyleyen Waugh, tüm binalarda ahşap kullanılmasının uygun olduğunu düşünüyor.

2050 yılına gelindiğinde, dünya nüfusunun neredeyse 10 milyar insana ulaşması bekleniyor ve üçte ikimiz şehirlerde yaşıyor olacağız. Yüksek katlı binalar bir çözüm olarak görünüyor.

Yirminci yüzyılın başlarında, modern çelik üretimi çağı başladı. Çelik sağlamdı, herhangi bir şekle kalıplanabilir ve betonu güçlendirmek için kullanılırdı. Mimarların daha önce hiç olmadığı kadar yüksek binalar çizmesinin yolunu açtı. Öyleyse, neden bir yüzyıldan fazla beton ve çelikten sonra ahşap gökdelen tasarlayan mimarlar var?

Tarih boyunca, binalar ahşaptan yapılmış ama önemli bir dezavantajı var, bu da kolay yanabilir özellikte olması. Ancak beton ve çeliğin üretilmesi ve nakliyesi ağırdır. Ahşap ise sürdürülebilir bir şekilde yetiştirilebilir ve betondan daha hafiftir. Ve en önemlisi, ağaçlar büyüdükçe karbondioksiti havadan emerek, kereste içinde tutarlar. Bir çalışma, 125 metrelik bir gökdelen inşa etmek için kullanılan ahşabın binanın karbon ayak izini % 75’e kadar azaltabileceğini gösterdi.

Ahşap Gökdelen Özellikleri

Düzenli oturtulmuş kereste, çelik veya beton gibi dövülebilir değildir ve yüksek bina inşası için yeterince güçlü değildir. Ancak mühendisler bunun için bir çözüm buldu. Çapraz lamine ahşap veya kısaca CLT denen kereste düzeninde, keresteler çapraz oturtulur, yani ahşap tabakalar birbirine 90 derece yapıştırılır. Bu ahşabı dayanıklı bir malzeme yapar. CLT hafiftir. Dayanıklılığı beton ve çelikle kıyaslanabilir derecede fazladır. Fakat yüksek ısı kaynağına maruz kalması durumunda yanması kaçınılmaz olacaktır. Peki bununla nasıl başa çıkılır?

Kömürleşmiş odun son derece yalıtkandır. Bu, ağacın orman yangına karşı doğal korumasıdır. Bu kömürleşecek yapı, alevle karşılaştığında yapısal kütlesinin bir kısmını kaybeder, ancak alevin kaynağını kaldırdığınızda kendini söndürür. CLT’ lerde de ahşabın bu özelliğinden yararlanılır. Çelik ısınırsa, biraz daha yumuşak olur. Ayrıca ahşap çatıların olmadığı yangınlarda bazı çelik çatıların çöktüğü de görülmüştür.

Mimarlar tasarım yaparken CLT’ lerin arasını basit galvanizli çeliklerle destekliyor. CLT’ lerle yapılan inşaat, çelik ve betona göre iki kat daha hızlı bitiyor. Çapraz lamine ahşap bir bina inşa ettiğimizde, tüm zemin duvarları, tüm iç duvarlar, asansör göbekleri, merdivenler, merdiven göbekleri, her şey ahşaptan inşa ediliyor.

Andrew ve meslektaşları İngiltere’nin ilk ahşap gökdeleni tasarladılar. Bu bina aynı zamanda dünyanın en büyük ahşap tabanlı binası.

Sürdürülebilir ormanlardan elde edilen 2000’den fazla ağaçtan yapılmış ahşap kullanılmış. Londra’ nın yanında İskandinavya, Orta Avrupa ve Kuzey Amerika ülkeleri de CLT kullanımını destekleyerek ahşap gökdelenler inşa ediyor.

Çekici, doğal bir malzeme olarak ahşap, düşük binalarda kullanım için zaten popüler ancak şehir sakinlerinin CLT’ nin sıradan ahşap gibi yanmadığı konusunda ikna edilmesi gerekecek.

Kaynakça: 

Wooden skyscrapers could be the future for cities | The Economist

Benzer Yazılarımız İçin:

1. Sıfır Atık Nedir?
2. Dünyanın en sürdürülebilir şehriyle tanışın: Masdar Şehri
3. Plastikten Yapılma Yollar Gezegenimizi Kurtarabilir mi ?