İrem AğaçcıoğluTek kullanımlık bebek bezleri,bir çok neslin iş yükünü kolaylaştıran oldukça yeni bir buluş olsa da bu tek kullanımlık bezler çoktan pek çok çevresel sorun yaratmaya başladı bile. Öyle olsa da bunun için halihazırda çok eskilerden kalma bir çaremiz zaten var: Tekrar Kullanılabilir Bebek Bezleri. Bu yazımızda neden tek kullanımlık değil de tekrar kullanılabilir bebek bezlerinin kullanımının her açıdan ne kadar avantajlı olduğundan bahsedeceğiz.
1.Tek kullanımlık bebek bezleri neden bir problemdir?
Dünya genelinde 3 yaşına kadar çocuk başına 4000 ile 5000 arası tek kullanımlık bebek bezi kullanılır ve bu miktar yaklaşık olarak 1 ton atığa eşittir. Ayrıca yaşlılar da tek kullanımlık bu bezlerden kullanır ve bu nedenle çok miktarda çürüyen atık üretirler. Aslında, bebek bezleri toplam belediye katı atıklarının sadece% 1 ila 2’sine denk gelse de, en yüksek toplama oranlarına sahip yerlerde, artık atığın hemen hemen en büyük kısmını temsil ederler. Örneğin, İtalya’daki ilk Sıfır Atık Belediyesi olan Capannori’de, bebek bezleri geri dönüştürülemeyen veya kompost edilemeyen atık kesimin neredeyse% 15’ine denk gelmektedir. Diğer atık akımlarının çeşitliliğinin artması ve ayrıca nüfusun da hızla artmasıyla artan bebek bezi ihtiyacından dolayı önümüzdeki yıllarda dünya genelinde hem yüzde hem de ağırlık olarak bir artış göreceğiz.
Bezler ile ilgili başlıca problem, plastik, pamuk, krem ve dışkıların bileşiminin yüksek fermente olma özelliğidir. Bu durum da çöplerin çok sık toplanmasına ihtiyaç duyar aksi takdirde hızlı çözünmeden dolayı çürüme ve kötü koku kaçınılmaz olur.
Konteynerlerdeki bebek bezi sorunu çözülebilirse eğer, toplama ve bertaraf maliyetleri fark edilebilir miktarda azalacak ayrıca toplama sıklığını azaltmak da mümkün olacaktır. Böylelikle, depolama alanlarında daha az bebek bezi toplanmasıyla atmosfere daha az metan gazı verilmiş olacaktır.
2.Bebek Bezleri Atık Konteynerlerinden Nasıl Ayrılır?
Bunun için en iyi yol, yeniden kullanılabilir bebek bezleri kullanımını genişleterek tek kullanımlık bebek bezleri kullanmaktan kaçınmaktır. Tek kullanımlık bebek bezleri kullanılmaya devam edilmek isteniyorsa eğer, başka bir yol da, kokmamaları için bir yol bulmak ve böylece çöp kutusuna daha fazla zaman kazandırmaktan geçer. Ancak bu, imha ve sürdürülebilirlik sorunlarını yine de çözmez.
Diğer bir çözüm de, bebek bezleri için özel çöp kutularını ve toplama günlerini düzene sokmaktır.Böylece çöp kutusundaki diğer atıklar da bebek bezleri yüzünden kirlenmez ve de bu yolla atık toplama sıklığı da azaltılabilir. Bu uygulama, kapıdan kapıya toplama sistemlerinin çoğunda yapılır.
Son olarak, tek kullanımlık bebek bezlerini kullanmaya devam etmek istiyorsak eğer, kompostlanabilir biyo-plastik bezler üretmektir. Bu bezler yoğun hayatımızın temposuna ayak uydurabilmek adına ilk elden bir çözüm gibi görünüyor. Bununla birlikte çalışmalar, kompostun içinde bebeklerin kızarıklıklarını önlemek adına kullanılan kremlerden kaynaklanan yüksek seviyelerde çinko olduğunu göstermiştir. Komposttaki toksinler maalesef kompostlanabilir bebek bezleri alternatifinin önüne taş koymaktadır.
3.Tekrar Kullanılabilir Bebek Bezleri ve Avantajları
Yeniden kullanılabilir bez bebek bezlerinin birçok avantajı vardır:
-İlk olarak kullanıcılar için maliyeti oldukça düşürür(bebek başına 1000 TL ila 2000 TL arası)ve toplum için de daha ekonomiktir (daha az çürüyebilen atık = toplama sıklığını azaltma= daha düşük toplama maliyetleri ve koku oluşumu).
Dahası tek kullanımlık bebek bezlerinin, toplama masraflarının kamu idaresine ve dolayısıyla tüketiciye dokunduğunu da belirtmek önemlidir. Diğer bir deyişle, süpermarketteki tek kullanımlık bebek bezlerinin fiyatı, ürünün market etiketi üstündeki fiyatıyla sınırlı kalmaz. Sonuç olarak, bu maliyet yine kişinin ödediği vergiyle karşılanır. Bu toplama maliyetleri bezin market fiyatına yansıtıldığında ise, yeniden kullanılabilir bezlerin ekonomik avantajı daha da büyük olacaktır.
– Çevresel etkileri azaltır.3 yıl boyunca 1000 kg geri dönüştürülemeyen atık önlenmiş olur. Ayrıca, yeniden kullanılabilir bezlerin üretimi ve kullanımı ,tek kullanımlık bebek bezlerini üretmeye ve kullanmaya kıyasla suyun yarısından daha azını kullanır, yenilenemeyen malzemenin sadece sekizde birine ve yenilenebilir malzemelerin% 90’ına daha az ihtiyaç duyar ve de normalde kullanılan enerjinin üçte birini kullanılmış olur.
Tekrar Kullanılabilir Bebek Bezleri Bebekler için de Sağlıklı
-Bebeğin kimyasal maruziyetini azaltır. Bebeğin cildine 24 saat temas halinde olan bezin hammaddesi olan selüloz, kimyasal ürünlerle karıştırılır ve ağartılır. Bu kimyasallar kimi zaman hipersensitivitenin ortaya çıkmasına neden olur.
-Yerel ekonomiye katkıda bulunur.Tek kullanımlık bebek bezlerinin endüstriyel üretiminin aksine yeniden kullanılabilir bebek bezleri genelde yerel halk tarafından üretilir. Örneğin, İtalya’nın Capannori kentinde, şehrin kadınları evde kendi üretimi bebek bezlerini hem kendileri kullanıyor hem de satıyorlar. Reus, İspanya’da da kadınlar aynı üretime geçmiş durumdalar.
Avrupa’da, tekrar kullanılabilir bebek bezleri uygulanmasına ilişkin pek çok umut verici örnekler bulunmakta.Bunlardan bazıları:
– Belçika, Flanders’da, yönetim, yeniden kullanılabilir bez bebek bezlerinin satın alınmasını finanse eder.
– İngiltere’de bir atık azaltma kampanyası (The Real Nappy Campaign) bu konuyu insanlara anlatmakta oldukça başarılı bir yol izledi. Sonuç olarak Birleşik Krallık’taki belediyelerin% 80’i, yeniden kullanılabilir bebek bezlerinin kullanımını destekliyor ve bu bezlerin yıkanması için çamaşırhanelerde yardım sağlıyor.
– İspanya, Katalonya’da, okullar için daha tasarruflu olduğu kanıtlanmış olan tekrar kullanılabilir bebek bezleri kullanılmaya başladıktan sonra okul şu verileri elde etmiştir. Bebek bezlerinde kullanım % 37,bebek başına atık ise 147 kg / yıl azalmıştır.
Avrupa’da, nüfusun% 20’sinin yeniden kullanılabilir bez kullanma nedeninin ekonomik açıdan % 15 ve çevresel açıdan % 5 olduğu tahmin edilmektedir. AB ülkeleri arasında, kullanım oranı bazılarında yüksek yüzdeli ve bazıları da ise çok düşüktür. Net olan şu ki, bu tekrar kullanılabilen bebek bezleri giderek yükselen bir trend. Sürdürülebilirliğe doğru ilerleyeceksek eğer daha da yükselmesi gerekiyor. Atık açısından bakıldığında, tek kullanımlık bebek bezlerinin yeniden kullanılabilir bezlerle değiştirilmesi, Sıfır Atık toplumuna ulaşmak istiyorsak eğer izlememiz gereken önemli yollardan biridir.
Kaynak:
Reusable nappies, a Zero Waste solution to an European problem
Sıfır Atığın En Güzel Örneklerinden Biri: Ananas Yapraklarından Suni Deri
Selin Gokce
Harun Zeybek
Buse Nur Hayta
1 yorum