Harun ZeybekTopraklarımızda meydana gelen istenmeyen, çevremize zarar veren ve topraktaki yaşayan organizmalarla bitkilerin yaşamını tehdit eden her türlü fiziksel, kimyasal ve biyolojik değişimlere toprak kirliliği denir.
Toprak kirliliği ile birlikte sadece topraktaki mikroorganizmalar ve bitkiler etkilenmez aynı zamanda besin kaynaklarımız kirlenir, ürün verimliliği düşer ve toprağın tarımsal kalitesi azalır. Kadmiyum, bakır, toksik gazlar ve kimyasal gübreler topraklarımızı kirleten ana maddelerdendir. Örnek olarak tarımda kullanılan böcek ilaçları hasatlara zarar veren böcekleri ve diğer canlıları öldürür fakat aynı zamanda toprağımızı kirleterek kimyasal artıkların da vücudumuzda birikmesine sebep olur.
Tehlikenin Kaynağı
Toprak kirliliğinin ortaya çıkmasının sebeplerinden biri doğamıza attığımız maddelerin yaydığı toksik etkidir. Yasal olmayan çöp dökümü ile atıklarda bulunan kimyasallar topraklarımızı kirletmekte ve sağlığımızı tehdit etmektedir. Evlerde ve fabrikalarda kullanılan atık suların düzgün yönetilmemesi sonucuda toprağa karışan sular da topraklarımızı kirletmektedir. Tarımda kullanılan kimyasal ilaçlamalar hem tarım ürünleri aracılığı ile bize zarar vermekte hem de toprağın verimlilik kalitesini düşürmektedir.
Toprak Kirliliğinin Etkileri
Toprak Veriminin Azalması
Toprak kirliliğinin artması ile toprağa bağlı yaşayan bitkiler ve ekinler zarar görmeye başlar. Özellikle artan kirlilik ile beraber bitkiler ve ekinler için gerekli olan minerellerin ve diğer besin maddelerinin azalması toprak verimliliğini azaltır ve toprağı çoraklaştırmaya başlar. Kimyasal ilaçlama gibi tarımsal süreçler ise bu kirliliği arttırarak sorunu hızlandırır.
Kimyasal ilaçlamanın yanı sıra toprağa gömülen ve yenilenemeyen bakır,çinko,kurşun vb. diğer katı atıklar da toprağı kirletmekte ve bıraktıkları ağır metaller ile tarımsal arazilerimizi yok etmektedir.
Sularımızın Kirlenmesi
Toprak kirliliği ile beraber topraklarımıza nüfuz eden sularımız da kimyasal kirlilikten dolayı kullanılamaz hale gelmektedir. Topraktaki kimyasal maddelerden dolayı sularımızdaki kimyasal ve zararlı madde oranı artmakta ve içme sularına karışarak insan sağlığını tehdit etmektedir. Sadece içme suları değil tarım sulama kaynaklarındaki nitrojen ve fosfat artışı da tarımsal arazideki ekinlere sulama sırasında zarar vermektedir.
Canlıların Sağlığına Etki Eden Tehdit
Topraklarımız ekosistemin bölünmez bir parçası. 1 gram ekilebilir toprakta 500 metreye kadar 100 milyon bakteri ve mantar yaşıyor. Ayrıca topraklarımızda binlerce çeşit alg, virüs gibi mikroorganizmalar da aktif bir şekilde bulunuyor. Attığımız atıkların yaydığı kimyasallar ve tarımsal ilaçlamaların oluşturduğu toksik maddelerin oluşturduğu tehdit canlıların yaşamını etkilemekte ve aynı zamanda ekinlerimize bulaşmaktadır. Bu sebep ile toksik maddeler besin zincirine karışmakta ve diğer canlıları da dolaylı olarak etkilemektedir.
Toprakta artan kirlilikle çoğalan zararlı böcekler, özellikle sivrisinek, fare, akrep ve yılan gibi canlılar dizanteri,kolera ve tifo gibi hastalıkları yaymaktadır.
Toprak kirliliği nasıl önlenir ?
Doğru Atık Yönetimi
Toprak kirliliğin en önemli nedenlerinden bir tanesi düzgün işlemeyen atık yönetimi. Atık yönetimi ve sürecinin yanlış yapılması ile atıklar düzgün bertaraf edilmiyor ve toprağa zararlı kimyasallar bırakabiliyor. Özellikle evlerde oluşan organik atıkların doğru bir şekilde bertaraf edilmeyişi ile atık bekleme alanlarında metan gazı gibi zararlı gazlar birikebiliyor. Yağmur suları ile toprağa geçen zararlı gaz hem toprağı kirletiyor hem de ileri aşamada asit yağmurlarına sebep olabiliyor. Bu nedenlerden ötürü atık toplama ve yönetim sürecinin düzgün işlemesi toprak kirliliğini azaltabilecek en önemli önlemlerden.
Endüstriyel Atıkların Bertarafı
Endüstriyel üretim sırasında çıkan kimyasal atıkların kurallara uygun ve düzgün bertarafı topraklarımızın kirlenmesini önleyebilir. Özellikle bilinçsizce yönetilen endüstriyel atıklar hem su kaynaklarımızı hem de topraklarımızı kirletmekte. Bu sebeple firmaların su atıkları düzgün bir şekilde yönetmesi ve filtrelemesi kimyasal atıkların topraklarımızı kirletmesini önleyebilir. Ayrıca endüstriyel tarımda kullanılan kimyasal ilaçlamalar için ise farklı çözümler bulunabilir.
Geri Dönüşüm ve Geri Kullanım
Toprak kirliliğini azaltmanın diğer bir yolu da çıkan atığı azaltmaktan geçiyor. Bundan dolayı kullandığımız ürünlerin geri dönüşümü ve geri kullanımı büyük önem arz ediyor. Yeniden kullanım ve geri dönüşüm ile atıkların oluşturacakları zararı minimize edebiliriz.
Topraklarımız da dünyamızda bulunan diğer kaynaklarımız gibi sınırlı ve gün geçtikçe tükeniyor. Eğer dikkat etmezsek sonuçları bizler için ve diğer canlılar için tehlikeli bir hal alabilir. Fakat bireysel olarak alacağımız önlemler ile biz de üreteceğimiz atık miktarını azaltarak ve ürünlerimizi geri dönüştürerek bu durumu değiştirebiliriz.
Kaynak:
Sebze gibi büyüyebilen paketleme materyalleri “Scoby”
Londra’da 275 ağaç etkisi yaratan ağaç banklar üretildi
New Delhi’de nefes almak 45 sigara içmekle eş değer
Selin Gokce
İrem Ağaçcıoğlu
Buse Nur Hayta
1 yorum