Mahir AkdemirC2C sertifikalı tişörtleri daha önce duymuş muydunuz? Bu tişörtler normal tişörtlere göre çok farklı, çünkü tamamen döngüsel ekonomiye uygun olarak üretiliyorlar.
Geçtiğimiz yıl haziran ayında C&A, Hollanda’nın uluslararası perakende kıyafet satıcısı, tanıttığı tişörtler ile bir proje başlattı. Tanıtılan tişörtlerin hepsi Cradle to Cradle (C2C) Standardı sertifikasına sahipti. Bu sertifikaya sahip bütün ürünler doğaya ve insan sağlığına zararsız ayrıca malzemeleri geri dönüştürülebilir ya da kompost edilebilir. Kısaca sıfır atık tişörtler diyebiliriz.
Cradle to Cradle tişörtleri uygun fiyatta pazarlamak işleri zorlaştırıyor. Çünkü birçok malzemenin değiştirilmesi, yeni tedarikçilerin bulunması, yeni ortaklıkların yapılmasını gerektiriyor. Bu adımı ilk atan marka da dünyanın en büyük giyim perakendecilerinden birisi olan C&A. C&A yaptığı proje ile aynı zamanda küresel ekonomi için de örnek olmuş oluyor. Kısaca bilgi vermek gerekirse C&A iki kardeşin(Clemens ve August Brenninkmeijer) kurduğu şu anda 23 ülkede 2000’den fazla mağazaya sahip 176 yıllık bir marka. Marka medyaya oldukça kapalı ve özel bir konumda duruyordu. Ancak C2C projesi ile bir sürpriz yaparak açıklamalardan bulundu.
Hikaye 2015 yılında markanın yıllık seminerde konuşmak üzere William McDonough’u çağırmasıyla başlıyor. Yaptığı sunumda 2002 yılında yazdıkları kitabı da paylaşan William markanın yöneticilerini etkiliyor. İnsanları iyiye yöneltmek amacıyla şaşırtmayı ilke edinmiş marka etkilendikleri konuyla ilgili araştırmalar yapıyor. Marka daha önceden de atıklara karşı yaptıkları çalışmalarla ses getiriyor. Dünyanın en büyük hacimli organik pamuk alıcısı. Aldığı polyesterlerin tamamı geri dönüştürülebilir olan marka aynı zamanda atık oluşumunu engellemek için yasaklar koyuyor.
Sunumdan sonra geleceğin fabrikasını yapmak için kolları sıvayan marka dünya çapında tamamen döngüsel ekonomiye uygun bir fabrika oluşturuyor. Fabrikanın içerisinde su arıtma sistemleri, %100 yenilenebilir enerji ve sosyal ve çevresel köşeler bulunuyor. Marka bu fabrikanın bir metafor olduğunu belirtiyor ve lineer ekonomiden döngüsel ekonomiye geçişin bir sembolü sayıyor. Sonuç olarak daha iyisi için bir hareket oluşturmaya karar veriyor.
Fashion for Good
Fashion for Good geçtiğimiz yıl mart ayında yenilenmiş olarak Amsterdam’da açıldı. Burada erken ve geç dönem inovasyonculara ev sahipliği yapan program beş iyiyi merkeze alıyor: iyi malzeme, iyi ekonomi, iyi enerji, iyi su, iyi yaşam. Burada inovatörleri desteklediklerini ve uygun olan sistemleri kendilerine entegre ediyorlar. Markaya göre iyiyi üreten teknolojileri destekleme merkezi. Markanın burayı oluşturulma amacı dünyadaki teknoloji görmek ve nasıl daha iyiyi üreteceklerini belirlemek. Burada ulaştıkları sonuç ulaşılabilir C2C ürünler üretmek ve tüm dünyaya pazarlamak.
Uzaktan Bakış
Bu aşamada takım elbise ya da başka ürünler seçilmiyor çünkü birçok parçaya sahipler. İlk ürün olarak tişört seçiliyor çünkü oluşturulması kolay ve az bileşenden oluşuyor. Tabii ki en kolay göreceli olarak değişiyor. C2C tişörtler için de organik pamuk kullanılmalı ve ayrıca diğer tüm bileşenlerin geri dönüştürülebilir ve atık oluşturmayacak şekilde seçilmesi gerekiyor. Ayrıca giyilebilir ve doğa dostu olması için birçok geliştirme gerekiyor.
Yapılan araştırmalar sonucu ve sertifika seviyesinin oluşturulması ile ürünler tamamen dönüştürülmüş oluyor. Bu şekilde marka çalışmalarını sürdürüyor ve ürünlerin şu an yaklaşık maliyeti 7 Euro.
C&A projesi için tedarikçilerle iletişime geçiyor ve onlardan sürdürülebilir ve döngüsel ekonomiye uygun malzemeler istiyor. Ayrıca tedarikçilerini de döngüsel ekonomi kullanan üreticilerden seçiyor. Örneğin tedarikçilerden biri olan Pratibha atık suyunun %90’ını tekrar dönüştürüyor ve %30 enerjisini (5 megawatt) güneş panellerinden karşılıyor. Bu fabrika üretimi sağlarken organik pamuğun ve polyesterin uygun karışımını bulmak için çok çalışmış. Daha sonra bunun C2C sertifikasına engel olabileceği sebebiyle vazgeçilmiş ve %100 pamuk yapılmış.
Sonuçlar
C&A çıkarttığı tişörtlerin tamamı ile altın seviye C2C sertifikasına sahip ve altın seviye beş seviyeden en iyi ikinci seviye. C&A çıkardığı ürünleri 360-derece program ile tanıtıyor. Tişörtlerini de bu şekilde online ve mağazalarda tanıtan firma aldığı ilk izlenimlerden memnun kalmış. Tişörtler C2C açıklamalarıyla dağıtılarak alıcılarına döngüsel ekonomi hakkında da bilgiler sunuyor. Döngüsel ekonomi ve sıfır atık farkındalığının beraber duyurulması sağlanıyor.
Gelecek nesillere daha iyi bir hayat sunmak amacıyla çalışmalarını sürdüren C&A iyiyi arayan ürünleri ile iyiyi aramayı teşvik ediyor. Bu proje sonrasında müşterilere istediklerini sorarak ürün yapmanın zor olsa da sonuçlarının harika olduğu ve bu şekilde çalışmanın daha iyiye ulaştırdığı gerçeği de bizlere ders oluyor.
Daha fazla bilgi için
Benzer okumalar için:
Elif Kevser Arslan
Defne Kavas
Bircan Kömürcü
Sueda Boztürk
Selin Gokce
İrem Ağaçcıoğlu
