Atık önleme, azaltma, geri kazanım, su ve enerji verimliliği, bu başlıklarda yapılan önleme, azaltma ve geri kazanım sıfır atık felsefesi için ana eylemlerdir. Devlet dairelerinde sıfır atık yönetimi için bina çalışanlarının, atıkları ayrı toplamalarını sağlamak önemlidir. Bu sebeple bilgilendirme ve bilinçlendirme çalışmaları, bunların yanı sıra da denetim ve ayrı toplama performansının değerlendirilmesi yapılmalıdır.
1. Atık Analizi
Bahsi geçen binada çıkabilecek atık türlerinin analizinin yapılması ve buna göre atık kutularının oluşturulması gerekmektedir. Genellikle atıklar ofisler, bilgi işlem, park-bahçe, yemekhane-kafeterya, bakım-onarım aktivitelerinden gelmektedir. Atık yönetiminde en önemli adım kaynağında ayrıştırma olduğu için atık analizlerinin iyi yapılması gerekmektedir.
2. Mevcut Durumun Belirlenmesi
Bu atıkların kaynakları, oluşum sebepleri, özellikleri, miktarı, biriktirme, toplama ve taşıma yöntemleri, atık geçici depolama alanları, atıkların teslim edildiği geri kazanım-bertaraf tesislerine ilişkin bilgileri içeren atık yönetimi uygulanmalıdır. Bahsi geçen binada genel olarak beklenen atık türleri;
• Kâğıt-karton atıkları,
• Plastik atıklar,
• Cam atıklar,
• Metal atıklar,
• Organik atıklar,
• İri hacimli atıklar,
• Elektronik atıklar,
• Atık pil ve akümülatörler,
• Bitkisel atık yağlar,
• Madeni atık yağlar,
• Tıbbi atıklar,
• Tehlikeli atıklar,
• Geri dönüşümü mümkün olmayan atıklardır.
3. Planlama
Atık türlerinin ve miktarlarının yaklaşık olarak tespit edilmesinden sonra ilgili atıklar için farklı renklerde atık kutularının temini sağlanmalıdır. Kumbaralar, poşetler, biriktirme ve taşıma ekipmanları, konteynerler, eğitim materyalleri, takip çizelgeleri gibi ekipmanlar belirlenmelidir. Bununla birlikte, atıkların geri kazanım/bertaraf tesislerine gönderilmeden önce geçici olarak bekletileceği geçici depolama alanı için yer seçimi ve ekipman ihtiyaçları belirlenmelidir.
4. Eğitim
Birim çalışanlarına, temizlik görevlilerine, geçici depolama alanı sorumlularına, bakım-onarım görevlilerine eğitim ve bilgilendirme faaliyetleri gerçekleştirilmelidir. Eğitimlerin geri bildirimini alabilmek adına eğitim sonunda sınav yapılmalı, belirlenmiş barajı geçen çalışanlara sıfır atık sertifikası verilmesi ve geçemeyen çalışanların yeniden eğitim alması gerekmektedir. Böylece verimli bir eğitim süreci geçirilmiş olacaktır. Kurumlarda çarpıcı broşür, afiş ve şirketin sıfır atık kazanç bilgisi paylaşılarak sürecin teşvik edilmesi gerekir. Çalışanlardan geri bildirim almak adına belirli sürelerde çalışanların fikrini belirttiği değerlendirme toplantıları yapılmalıdır.
5. Uygulama
Geçiş zeminini hazırlamak adına bahsi geçen binada pilot katlar seçerek, uygulamanın eksikleri pilot katta analiz edilmeli, gerekli iyileştirmeler yapıldıktan sonra tüm binaya geçilmelidir. Atık kutuları çalışma alanlarına göre farklılık göstereceği için 3 farklı başlıkta atık kutuları belirlenmelidir. Bu başlıklar;
• Ofislerde,
• Yemekhanelerde,
• Sağlık birimlerinde olmak üzere belirlenmelidir.
Bina çalışanlarının su ve enerji verimliliği konusunda da bilinçlendirilmesi gerekmektedir.
Su verimliliği için;
• Eski armatürler yerine akıllı armatür kullanılması, mümkün değilse var olan armatürlerin su kaçağı yapmadığına emin olunması,
• Tuvaletlerde çift sifon sisteminin kullanılması gerekmektedir.
Enerji verimliliği için;
• Gün içinde gereksiz aydınlatmaların önüne geçilerek gün ışığından yararlanılması,
• Isıtma/soğutma/havalandırma sistemleri gereksiz açılıp kapatılmaması,
• Mümkünse eski elektronik eşyaların değiştirilerek enerji tasarruflu elektronik aletlerine geçilmesi gerekmektedir.
Eğer siz de bu doğrultuda konu hakkında bilgi sahibi olmak isterseniz aşağıdaki linklerden yararlanabilir, danışmanlık desteği almak ve daha detaylı bilgi almak için uzman@sifiratik.co mail adresi aracılığı ile bize ulaşabilirsiniz.
Benzer yazılarımız için:
- Sıfır Atık Nedir?
- Sıfır Atık Projesi Okullarda Nasıl Uygulanmalıdır?
- Sıfır Atık Projesi Kapsamında Neden Danışmanlığa İhtiyaç Vardır?