Nasıl ‘Sıfır Atık’çı Olunur? (Hayatınızda Kimse Buna İstekli Değilken…)

Ariana Schwarz’ın Paris To Go blogundan “GOING ZERO WASTE (WHEN NO ONE IN YOUR LIFE WANTS TO)” adlı yazısının çevirisidir.

Sıfır atık için bireysel olarak yaşamımda ciddi değişikler yapmak üzere çalışsam da, etrafımdakileri de bana uymaya ikna etmek oldukça zor olabiliyor. Ben büyük baskı ve tepki gösteren diğer sıfır atıkçılardansa daha az direnmeyi tercih ediyorum. Çatışmadan kaçınmaya çalışıyorum ve çevresel etkiyi azaltmak için ilişkiler kurmaya odaklanıyorum. Aslında bu yaklaşım başarılı bir şekilde evimi plastiksiz bir alana dönüştürdü ve hayatımdaki insanlar sıfır atık değişimleriyle beni sürekli şaşırtıyorlar. İşte benim yaşam tarzımı paylaşmayanlarla yaşarken benim için işe yarayan yöntemler.

Sıfır Atığı Benim Kadar Önemsemeyenlerle Birlikte Yaşamak

Örneklerle yol gösterin.

Ben çoğunlukla kendi işime bakmaya çalışıyorum ve eşimle sıfır atık hakkında konuşmuyorum, çünkü o eylemlere kelimelerden daha iyi yanıt veriyor. Benim yaptığım makarna sosunu marketten alınana ve çeşitlendirilmiş sıfır atık yemeklerimi işlenmiş paket servisine tercih ediyor. Eşiniz/ev arkadaşlarınız ev yapımı yemekleri, kurulan turşuları tattığında bu lezzeti asla unutmazlar. Onları sıfır atığa alıştırmak için bir sıfır atık partisi düzenlemeyi deneyebilirsiniz. Kendi hayatınızı belirli bir şekilde yaşayın, bu zincirleme bir tepki verecektir, Cheryl Mendelson’un kırık pencere teorisini ev işlerine uygulamasına bakabilirsiniz.

Sabırlı olun.

Kocam benden en sevdiği deodarantı veya başka bir şeyi almamı isterse bunu yapıyorum. (Şu an onun için satın aldığım tek şey deodarant ve alüminyum ile paketlenmiş diş macunu ve ikisi de geri dönüştürülebiliyor.) Eğer belli bir ürün onu mutlu ediyor ve rahat hissettiriyorsa, bunu hak ediyordur. Makul olmaya çalışın ve yargılamayın. Sevdiklerinize sıfır atık nutukları atmak sürdürülebilir sonuçlar vermeyecektir hatta alınmalarına sebep olacaktır. Fakat, örneğin benden ton balıklı sandviç istediğinde, bu sıfır atıkla aynı sonuca ulaşabileceğim bir şey. Birinin sevdiği markayı toplu halde almak, mesela kocamın en sevdiği birayı şişeler yerine bira sürahisi ile almak, mevcut yaşam tarzlarına sıfır atığı yerleştirmenin en zararsız yoludur. (Hatta daha iyisi artık kendi birasını kendisi mayalıyor.)

Çekici alternatifleri tanıtın.

Paketlenmemiş bir sabun kalıbı tercih etmek veya plastik diş fırçasını bambu ile değiştirmek gibi küçük zararsız değişiklikler yapmak genellikle daha etkilidir ve bir dirençle karşılaşmaz. Eşim Savon D’alep’in* sabununu çok sevdi ve duş jeli ve şampuan yerine de onu kullanmaya başladı, beni iki tane daha favori-sıfır atık olmayan ürünü satın almaktan kurtardı. En sevdiği Aesop gargarasını kendi ev yapımı karışımımla değiştirdiğimde gerçekten onu tercih etti ve benden her zaman yapmamı istedi!

Faturaları kaydedin. 

Sıfır atığın maliyet avantajları sakin oda arkadaşlarınızı bile hayrete düşürecektir. Temizlik ve güzellik ürünlerinde fark oldukça belirgin, özellikle Paris’te! Ben evde değilken kocam temizlik yapmak için klasik hazır ve pahalı ürünler kullanır. Evin, sert su kalıntılarını kesmeyen endüstriyel ürünlerle daha kirli olduğunu ve çamaşırların renklerini kaybetmekten ve boya akıtmaktan muzdarip olduğunu fark etti. Eve geri döndüğümde basit bir sirke ve sabunla, çok daha ekonomik bir şekilde yaptığım temizlikte ona göre büyük bir fark var. Finansmanın ötesinde, aileniz sizin az eşyalı olan kişisel alanınızı temizlerken kazandığınız zamanı fark edecektir, ve alışveriş yapmak yerine ortak ev ürünlerini kullanabildiğinizi veya bir ton giysiye bakmak yerine minimal bir gardrop ile giyinmenin ne kadar zaman kazandırdığını gördüğünde, bu sadelikten kendileri etkilenebilir.

Estetiği vurgulayın.

Kocam zevkleri olan bir adam. İyi tasarım ve güzelliği takdir eder, bu nedenle cam ve nevresimlerin güzelliği (kabarcıklı kağıt havlu ve plastiklerin aksine) onun için sıfır atığı savunmanın en büyük argümanıdır. Bazı insanlar güzellik arayışının sıfır atık yaşam tarzına geçmek için yeterli bir neden olmadığını düşünüyor. Eski fakat mükemmel kullanışlı eşyalarınızı yeni paslanmaz çelik ve camla değiştirmek için atmadığınız sürece her şeyin işe yaradığını düşünüyorum.

Eğer ebeveynlerinizle yaşıyorsanız market alışverişinde ve hatta kullandığınız kişisel ürünlerde de fazla söz hakkınız olmayabilir. Ailenizle birlikte dışarıda yemek yerken tek kullanımlık plastikler yerine ev tipi çatal bıçak ve bez getirmeyi deneyebilirsiniz. Kendi öğle yemeğinizi yeniden kullanılabilir ev yapımı paketlerde taşıyabilir ve sabun veya sirke ile temizleyebilirsiniz. Eğer yakınlarda hediye verilecek bir durum varsa, doğum gününüz gibi, bir deneyim hediyesi isteyebilirsiniz; sıfır atık alternatifi veya toplu/yeniden satış mağazalarına bir gezi gibi. Üniversite kampüsünde mi yaşıyorsunuz? Elinizden geleni yapın. Doğal ürünlerle temizlik yaparak başlayabilirsiniz, sıfır atık güzellik rutinini deneyebilirsiniz, araba kullanmak yerine yürüyebilirsiniz veya içecekleri cam kavanozda tercih edebilirsiniz, ben ve birkaç sınıf arkadaşım bunu yıllarca yaptık, düşünüldüğü kadar garip değil. Kafeteryadaki plastikler yerine yeniden kullanılabilir malzemeler getirebilirsiniz, sizin gibi düşünen öğrencilerle bir program başlatabilir veya mağazalara kendi alışveriş çantanızı götürebilirsiniz. Eğer tamamen sıfır atık yaşayamazsanız bunu dert etmeyin. Koşulların uyması için çabalayın!

Sakin olun ve hayatınızdaki herkesi değiştirmeye çalışmayın. İnsanların merhametli ve anlayışlı bir yaklaşıma, sert bir yaklaşımdan daha iyi yanıt verdiklerini düşünüyorum. Kendi yaşam tarzınıza odaklanın, tamamen olmasa da diğerleri de bunu takip edebilir, ve küçük de olsa olumlu çevresel etkilere neden olacak değişiklikler yapabileceklerinden emin olabilirler. 

* ÇN: Fransız doğal sabun üreticisi

Kaynak:
“GOING ZERO WASTE (WHEN NO ONE IN YOUR LIFE WANTS TO)”