Evsel ve sanayi kaynaklı atık yağlar hem insan sağlığını hem de doğayı tehdit etmektedir. Bitkisel atık yağların 2 defadan fazla kullanılması insanlarda bir takım sağlık problemlerine yol açarken, lavabo ya da çöpe dökülmesi durumunda atık su sistemlerine zarar vermektedir.
Ülkemizde her yıl yaklaşık 1,8 milyon tona yakın bitkisel yağ tüketilmektedir. Yağ üretimi süreci sonucu ve elde edilen yağın tüketimi sonucu yaklaşık 350 bin ton bitkisel kaynaklı atık yağ oluştuğu tahmin edilmektedir. Atık su kirliliğinin %25’ini atık yağlar oluşturmaktadır.
Atık Yağlar ve Zararları
Evsel kaynaklı ve kızartma amacıyla kullanılan bitkisel yağların bekletilip birçok kez kullanılması kanserojen madde hale gelmesi sebep olmaktadır. Mide ve kolon kanseri gibi hastalıklara sebep olurken aynı zamanda vücudun kalp ve damar sistemine zarar vermektedir. Kullanılan bu yağların lavaboya kanalizasyon sistemindeki diğer atıkların borulara yapışmasına ve zamanla boruların daralmasına sebep olmaktadır. Kanalizasyon sisteminde tıkanıklık ve taşmalara sebep olan atık yağlar, atık su arıtma sistemine gelen atık yükünü arttırarak bakım ve işletme maliyetlerini arttırmaktadır.
1 litre atık yağ 1 milyon litre içme suyunu kirletebilmektedir. Toksik özelliğe sahip atık yağlar yer altı sularına karışarak içme suyu kaynaklarını kirletmektedir. Yer altı sularını temizlemek oldukça maliyetli ve zordur. Her ülke için yer altı su kaynakları, geleceğin içme su kaynaklarıdır.
Akarsu , göl ve nehir gibi su kaynaklarına ulaşan atık yağların yoğunluğu sudan düşük olduğu için su üzerinde bir tabaka oluşturmaktadır. Su üzerinde bulunan bu atık yağ tabakası yüzünden, su havadaki oksijeni alamaz. Bu durum suda yaşayan canlıların hayatını tehlikeye sokmaktadır.
Atık yağların çöpe dökülmesi de bir çözüm değildir. Çöpe dökülen atık yağlar çöp depolama alanında sık sık yangın çıkmasına sebep olmaktadır.
Artan nüfus ve sanayileşme atık miktarının artmasına da sebep olmaktadır. Atık yağların insan ve çevreye olan zararının azaltılması için geri dönüşüm kaçınılmaz bir çözümdür. Atık yağ geri kazanımı ve bertarafı konusunda insanlara duyarlılık arttırıcı faaliyetlerin yapılması gerekmektedir. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Türkiye Çevre Koruma Vakfı tarafından başlatılan Temiz Çevre Sağlıklı Hayat projesi bitkisel atıkların geri kazanımı ve bertarafı konusunda çalışmalarını yürütmektedir.
Kaynaklar:
Temiz Çevre Sağlıklı Hayat Projesi