Hızla artan nüfus ile beraber insanlar şehirlere akın etti. Şu anda dünya popülasyonunun %54’ü şehirlerde yaşamakta ve 2050 yılında bu oran %70’lere kadar çıkacak. Hızlı tüketiyoruz ve atıklarımızı iyi yönetemiyoruz. Peki bu sürdürülebilir bir durum mu?
Sanayi devrimi ile birlikte artan iş gücü ihtiyacı insanların şehirlere göç etmesine neden oldu. Bunun yanında hızla patlayan nüfus ve tüketim ihtiyacı bizleri daha çok üretmeye, kaynaklarımızı hızla ve düşünmeden kullanmaya sevk etti. Kanser gibi hızla büyüyen şehirlerle beraber eklenen yanlış atık yönetim politikaları ise kaynaklarımızı daha da azaltmaya ve yaşam kalitemizi düşürmeye devam etti. Fakat daha etkili bir yöntem mevcut, sıfır atık. Ama neden sıfır atığa ihtiyacımız var ki ?
Hava kirliliği
Geleneksel çöp depolama ve biriktirme sistemi ile geniş alanlarda toplanan çöpler hava kalitemizi düşürmekle kalmıyor aynı zamanda yaşam kalitemizi de bir o kadar etkiliyor. Yapılan araştırmaya göre atık biriktirme alanlarındaki çöplerin 3’te 2’si organik ve bio-çözünebilir maddelerden oluşuyor, bu maddelerin atık alanında basınç ve kapalı ortamda kimyasal reaksiyon ile metan gazı oluşturması ise büyük bir tehlike. CO2’ye nazaran 20 kat daha fazla ısı hapsetmekle kalmıyor ki küresel ısınmanın baş etmenidir, aynı zamanda metan gazının depolama alanında birikmesi büyük patlamalara da sebebiyet verebiliyor. Bunlara ek olarak ise çözünebilen biyolojik maddeler depolama alanının çevresine de nahoş kokular bırakıyor.
Su kirliliği
Atık depolama alanlarındaki kimyasal ve biyolojik atıkların yağmur suyuyla yer altı su kaynaklarımızı da tehdit etmesi bir o kadar korkutucu. Özellikle yağmur sularının amonyak, toksik materyaller ve patojenler ile kirlenmesi insan sağlığını tehlikeli boyutlara taşıyor. Sadece insan sağlığı değil, bu yağmur sularının akar sular ve göllere karışması durumunda suda yaşayan canlıları etkilemesi bile mümkün. Hatta ve hatta bu canlılarla beslenen bizler için ise yine bir sağlık tehdidi oluşması olası bir durum. Yani sularımızın kirlenmesi tüm döngüyü etkileyecek kadar büyük bir sorun.
Toprak Kirliliği
Depolama alanında biriken atıkların çevreye yaydığı kimyasal ve biyolojik tehlikeler sadece havamızı ve suyumuzu kirletmekle kalmıyor aynı zamanda yaşadığımız toprak kalitesini de etkiliyor. Toksik kimyasalların toprağa karışması ile beraber ekilebilir alanlarımız da bu sorundan nasibini alıyor. Bu durum ise ekilebilir çesitliliği azaltmakla kalmıyor aynı zamanda toprağın ekilebilir olarak temelli kullanımını da etkiliyor.
Sağlık Sorunları
Yerleşim bölgelerine yakın olan depolama alanları mesken sahipleri tarafından da tercih edilmeyen bir durum. Depolama alanlarının çirkin ve rahatsız edici görüntüsünün yanı sıra, yaydığı iğrenç kokular ve bakteriler de insanların depolama yerlerine yakın yerlerde yaşamayı tercih etmemesinin ana sebebi. Görsel etkilerinin yanında yaydığı koku, ses ve haşeratlar sağlık sorunlarına sebebiyet verebiliyor. Çevrede oturan vatandaşlarda artan hastalıklar, doğum kusurları, solunum rahatsızlıkları ve kanser gibi vakalar, depolama ve klasik atık yönetiminin zararlarının apaçık bir etkisi.
Çözüm
Sıfır atık ile bu sorunlardan kurtulmak mümkün. Eğer bireysel olarak ürettiğimiz atıkları azaltmaya gayret edersek ya da oluşturduğumuz atıkları mümkün mertebe yüksek oranda ayrıştırmaya çalışıp geri dönüşümünü sağlayabilirsek daha çevreci, temiz ve sürdürülebilir şehirler oluşturabiliriz.
Nasıl yapacağız diyorsanız bu yazılarımızı okuyarak tüyolar alabilirsiniz:
Sıfır Atık için Çantanızda Bulunması Gereken Kit
Dünya için Bugün Yapabileceğin 6 Pratik Uygulama
Ayrıca dünyadaki bazı şehirlerin başarı hikayelerine de buradan ulaşabilirsiniz.
Sıfır Atığa Doğru “Capannori’nin Hikayesi”
Sıfır Atığa Doğru -2- “Kamikatsu’nun Azmi”
Singapur’un İlk Sıfır Atık Marketi
Kaynakça ve ileri okuma yapmak isteyen okuyucularımız için:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1637771/
https://sciencing.com/effects-landfills-environment-8662463.html
https://www.zerowastescotland.org.uk/content/why-we-need-more-zero-waste-towns
https://theconversation.com/for-a-truly-sustainable-world-we-need-zero-waste-cities-10552
https://good360.org/impact-stories/creating-zero-waste-cities-important/